A Good Leader Is …
စီမံေရးရာ သင္ခန္းစာ
၂၀ဝ၈ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဖွစ္လဒဲ(လ္)ဖွစ္ယားၿမိဳ႕က ဝါတန္ (ေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားမ်ား) အိႏၵိယ စီးပြားေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အိႏၵိယ သမၼတေဟာင္း ေအပီေဂ် အဗၺဒူ(လ္) ခါလမ္နဲ႔ အေမးအေျဖေလးတစ္ခု ကြ်န္ေတာ့္ရဲ႕ ဓာတ္ေခ်ာစာထဲကို ဝင္လာပါတယ္။
“လူႀကီးမင္းရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳအရ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳေနၾကသူမ်ားအေနနဲ႔ ဆံုး႐ံႈးမႈကို ဘယ္လို စီမံခန္႔ခြဲရမလဲဆိုတာ နမူနာေလးတစ္ခုေလာက္ ေျပာျပႏိုင္ပါမလားခင္ဗ်ာ”လို႔ ေက်ာင္းသားေတြဘက္က ေမးခဲ့ၾကတာပါ။ သည္ေမးခြန္းအေပၚမွာ သူ႔အေျဖက အေတာ့္ကို ႏွစ္လိုဖြယ္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ျပန္ဆိုတင္ျပလိုက္ခ်င္ပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ့္ အေတြ႕အၾကံဳကိုပဲ ေျပာျပပါရေစ။ ၁၉၇၃ ခုနွစ္မွာ ကြ်န္ေတာ္ဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ ၿဂိဳဟ္လႊတ္တင္ေရး အစီအစဥ္မွာ စီမံကိန္း ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္က အိႏိၵယႏိုင္ငံရဲ႕ “႐ိုဟီနီ” ၿဂိဳဟ္တုကို ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ဆံုးထားၿပီး ကမၻာပတ္လမ္းေၾကာင္းထဲ လႊတ္တင္ဖို႔ပါပဲ။ အဲဒီ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ့္ကို လူအင္အားေရာ၊ ေငြအင္အားပါ ေပးထားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ကို ေနာက္ဆံုးထားၿပီး ၿဂိဳဟ္တုကို မျဖစ္မေန လႊတ္တင္ရမယ္ဆိုတာကိုလည္း က်က်နန ၫႊန္ၾကားထားတယ္။ အဲေတာ့ သိပၸံပညာအဖြဲ႕ေတြ၊ နည္းပညာအဖြဲ႕ေတြက လူေတြ ေထာင္နဲ႔ ေသာင္းနဲ႔ ခ်ီၿပီးေတာ့ အဲဒီ့ ရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ တြဲလုပ္ၾကရၿပီေပါ့။
“၁၉၇၉ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္လေလာက္ ထင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔အားလံုး ၿဂိဳဟ္တုကို လႊတ္တင္ဖို႔ အသင့္ျဖစ္ေနၿပီလို႔ ယူဆခဲ့ၾကတယ္။ စီမံကိန္း ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးအေနနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္လည္း လႊတ္တင္မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး စခန္းကို ေရာက္သြားတယ္။ ၿဂိဳဟ္တု လႊတ္တင္ဖို႔ ေလးမိနစ္အလိုမွာ ဘာၿပီး ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာရင္းကို ကြန္ပ်ဴတာက စ စစ္ေဆးပါ တယ္။ တစ္မိနစ္လည္း ၾကာေရာ ကြန္ပ်ဴတာက လႊတ္တင္ခြင့္မေပးဘဲ ဆိုင္းထားလိုက္တယ္။ ကြန္ပ်ဴတာ ဖန္သားျပင္ေပၚမွာ ေပၚလာတာက တခ်ိဳ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး အစိတ္အပိုင္းေတြက ေနသားတက် မရွိေသးဘူးတဲ့။
“ဒါ ပူစရာ မလိုပါဘူးလို႔ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ အတူပါတဲ့ ကြ်မ္းက်င္သူေတြက ကြ်န္ေတာ့္ကို ေျပာၾကတယ္။ ကြ်မ္းက်င္သူက ကြ်န္ေတာ္နဲ႔အတူ ေလး၊ ငါးေယာက္ ပါတယ္။ သူတို႔ဘက္က ေသခ်ာ တြက္ၿပီးသားပါတဲ့။ ေလာင္စာလည္း ပိုပိုလွ်ံလွ်ံ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ေဆာင္ထားပါတယ္တဲ့။ ဒါနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္လည္း ကြန္ပ်ဴတာကို ေက်ာ္ပစ္လိုက္တယ္။ ကြန္ပ်ဴတာက စစ္ေဆးၿပီး အလိုလို လႊတ္တင္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ ခလုတ္ကို ပိတ္ၿပီး ကြ်န္ေတာ့္လက္နဲ႔ လႊတ္တင္ႏိုင္တဲ့ ခလုတ္ကို ဖြင့္လိုက္ၿပီး ခလုတ္ႏွိပ္ကာ ၿဂိဳဟ္တုကို လႊတ္တင္လိုက္ပါေတာ့တယ္။
“ပထမအဆင့္မွာ အကုန္လံုး အဆင္ေျပေနတယ္။ ဒုတိယအဆင့္ ေရာက္ေတာ့ ျပႆနာတက္ၿပီ။ ၿဂိဳဟ္တုက ကမၻာပတ္လမ္းေၾကာင္းထဲ သြားရမယ့္အစား ၿဂိဳဟ္တုကို တြဲထားတဲ့ ဒံုးပ်ံစနစ္ႀကီးတစ္ခုလံုးက ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ထဲ ထိုးက်သြားပါေလေရာ။ တကယ့္ ဆံုး႐ံႈးမႈႀကီး ပါပဲဗ်ာ။
“အဲဒီ့ေန႔မွာ အိႏၵိယ အာကာသ သုေတသနအဖြဲ႕ ဥကၠဌ ပါေမာကၡ ဆာထစ္(ရွ္) ဒါဝန္က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ပါတယ္။ ၿဂိဳဟ္တုကို လႊတ္တင္လိုက္တာက မနက္ ၇ နာရီမွာ။ ကမၻာအရပ္ရပ္က စာနယ္ဇင္း ဆရာေတြက [အိႏၵိယႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း အႁႏၵာ ပရာဒက္(ရွ္) ျပည္နယ္မွ] ဆရီဟာရီခိုတာဆိုတဲ့ ၿဂိဳဟ္တု လႊတ္တင္ရာ ဝန္းက်င္အရပ္ဆီက သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲကို ၇ နာရီ ၄၅ မိနစ္မွာ ေရာက္လာၾကၿပီ။
“အဲဒီ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲကို ပါေမာကၡဒါဝန္ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဖြဲ႕က ႀကိဳးႀကိဳးစားစား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေပမယ့္ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အခုလို ဆံုး႐ံႈးသြားရတာအတြက္ သူ႔မွာ တာဝန္ရွိေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ႏွစ္ဆိုရင္ သည္ၿဂိဳဟ္တု လႊတ္တင္ေရးအဖြဲ႕အေနနဲ႔ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာျဖစ္ေၾကာင္းလည္း စာနယ္ဇင္းဆရာေတြကို ပါေမာကၡက အခိုင္အမာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္က စီမံကိန္း မန္ေနဂ်ာျဖစ္တာမို႔ သည္ကိစၥမွာ တကယ္တမ္း တာဝန္ရွိတာက ကြ်န္ေတာ္။ သည္ဆံုး႐ံႈးမႈအတြက္ တာဝန္ရွိတာကလည္း ကြ်န္ေတာ္။ ဒါေပမယ့္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ဥကၠဌအေနနဲ႔ သူကပဲ အစအဆံုး တာဝန္ယူသြားတယ္။ သူပဲ ေခါင္းခံသြားတယ္။
“ေနာက္တစ္ႏွစ္အၾကာ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇူလိုင္လမွာ အဲဒီ့ၿဂိဳဟ္တုကို လႊတ္တင္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႀကိဳးစားၾကျပန္တယ္။ သည္တစ္ခ်ီေတာ့ ေအာင္ျမင္သြားတယ္ဗ်။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ဂုဏ္ယူ ဝင့္ၾကြားႏိုင္သြားတာေပါ့ဗ်။ သည္တစ္ခ်ီမွာလည္း သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲက ရွိေနျပန္တယ္။ သည္တစ္ခါေတာ့ ပါေမာကၡ ဒါဝန္က ကြ်န္ေတာ့္ကို အနားေခၚၿပီး “သည္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ကိုယ့္လူပဲ ေျပာလိုက္ပါ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အဲဒီ့ေန႔မွာ ကြ်န္ေတာ္ အင္မတန္ အေရးႀကီးလွတဲ့ သင္ခန္းစာ တစ္ခုကို ရလိုက္ပါတယ္။ ဆံုး႐ံႈးမႈ ေပၚေပါက္လာတဲ့အခါမွာ အဖြဲ႕အစည္းကို ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳေနသူက ေခါင္းခံရတယ္။ ေအာင္ျမင္မႈ ရလာတဲ့ အခါက်ရင္ေတာ့ ကိုယ့္အဖြဲ႕ကို ေခါင္းခံခိုင္းရတယ္။ အေကာင္းဆံုး စီမံခန္႔ခြဲမႈ သင္ခန္းစာကို ကြ်န္ေတာ္ စာအုပ္ ဖတ္ၿပီး ရခဲ့တာ မဟုတ္ဘူးဗ်။ အဲဒီ့အေတြ႕အၾကံဳက ရခဲ့တာ…”
ဒါေလးပါပဲ။
၁၉၉၉ ခုႏွစ္က ဩစၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာ စီမံခန္႔ခြဲေရး သင္တန္း သြားတက္စဥ္က ကြ်န္ေတာ့္ ေခါင္းထဲမွာ စြဲေနတဲ့ စီမံခန္႔ခြဲေရးဆိုင္ရာ စာတန္းေလး တစ္ခုကလည္း အဲဒါပဲ။ “မွားသြားရင္၊ လြဲသြားရင္၊ ခ်ာသြားရင္၊ အဲဒါ ကိုယ္ ညံ့လို႔။ မွန္သြားရင္၊ တည့္သြားရင္၊ ေတာ္သြားရင္ အဲဒါ ခင္ဗ်ားတို႔ ေတာ္လို႔”ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳေနသူတိုင္း ေမြးသင့္ေၾကာင္း လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၁ ႏွစ္ေက်ာ္က ကြ်န္ေတာ္ မွတ္သားလာခဲ့ဖူးပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ စီမံေရးရာ သင္တန္းေတြ ျပန္ပို႔ခ်တဲ့အခါမွာလည္း သည္အခ်က္ကို အျမဲထည့္ထည့္ေျပာခဲ့တယ္။ အေလးအနက္ ေျပာခဲ့တာခ်ည္းပါပဲ။
အခုေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္မွာ ျပစရာ နမူနာေကာင္းတစ္ခု ရသြားၿပီ။ ပါေမာကၡ ဒါဝန္ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က စံနမူနာတစ္ခုကို ျပႏိုင္ခဲ့ၿပီပဲေလ။
ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳေနသူမ်ား အားလံုးအတြက္ တစ္နည္းတစ္ဖံု အသံုး တည့္တန္ေကာင္းရဲ႕လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိရပါတယ္။
အားလံုးေတြးဆ ဆင္ျခင္ၾကည့္ႏိုင္ၾကပါေစ
အတၱေက်ာ္
(ရန္ကုန္ ၁၉၁၂၁၀)
(၃၁-၁၂-၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ထုတ္ Bi Weekly Eleven ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၃ အမွတ္ ၄၀ မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတုိင္း ျပန္လည္ တင္ဆက္လိုက္တာပါ။)
ႏွစ္သစ္မွာ ဒီစာေလးကို ဖတ္ရတာ အရမ္းကို မဂၤလာရွိပါတယ္…။
မွတ္သားသြားပါတယ္ ဆရာ ေရ …
“မွားသြားရင္၊ လြဲသြားရင္၊ ခ်ာသြားရင္၊ အဲဒါ ကိုယ္ ညံ့လို႔။ မွန္သြားရင္၊ တည့္သြားရင္၊ ေတာ္သြားရင္ အဲဒါ ခင္ဗ်ားတို႔ ေတာ္လို႔”
တကယ္ကို အႏွစ္သာရရွိတဲ့ စာစုေလးပါပဲ။ ႏွစ္သစ္မွာ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ပါေစခင္ဗ်ာ ………. အၿမဲအားေပးလွ်က္ပါ