နိဒါန္း
မိခင္က လင္သားအေပၚ မေက်ခ်မ္းႏိုင္တဲ့စိတ္နဲ႔ သားသမီးေလးေတြ ဖခင္အေပၚ မေကာင္းျမင္ေအာင္ နိစၥဓူဝ စည္း႐ံုး ေဆာ္ၾသမႈမ်ားေၾကာင့္ ဖခင္အေပၚ လိုသည္ထက္ပိုၿပီး အျမင္လြဲတတ္တဲ့အေၾကာင္းကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္က ကၽြန္ေတာ္ ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ “ပံုရိပ္ပ်က္”ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ပါ။ အဲဒါေလးကို စာအုပ္မ်က္ႏွာစာ လူမႈကြန္ရက္မွာ ျပန္တင္လိုက္တဲ့အခါ သမီးတေယာက္က ေမးခြန္းထုတ္လာပါတယ္။
“မယားငယ္ယူတဲ့ အေဖဆိုရင္ေရာ ဘယ္လို လုပ္မလဲ။ အေဖ့အေပၚ ခါးခါးသီးသီးျဖစ္ေနတဲ့ ရင္ထဲက အစိုင္အခဲကို ေခ်ဖ်က္ဖို႔ အားထုတ္သင့္ပါသလား”တဲ့။
သူ႔ေမးခြန္းက လြယ္လြယ္ေလးေပမယ့္ အင္း၊ ဟင့္အင္းလို႔ တန္းေျဖလို႔ ရတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ထည့္စဥ္းစားစရာ အခ်က္အလက္ေတြ ရိွေနပါတယ္။
ပထမအခ်က္ – ဖေအဆိိုတာကို ဘယ္လို အနက္ဖြင့္ဆိုပါသလဲ
ဖခင္၊ ဖေအ၊ အေဖစသျဖင့္ ေျပာေနၾကတဲ့ ဖေအဆိုတာ ဘာကို ေခၚတာပါလဲလို႔ အရင္ဆင္ျခင္ဖို႔ လိုမယ္ထင္ပါတယ္။ သိပ္ကို တိက် ရွင္းလင္းတဲ့ အေျဖကေတာ့ “မိိမိမည္ေသာ သေႏၶသားအား မိမိ မိခင္၏ ဝမ္းၾကာတိုက္ထဲတြင္ တည္လာေစသည့္ ဖိုမ်ိဳးေစ့ကို ခ်ေပး (သည္ဟုယူဆရ) သူ”ဟာ ဖေအပါပဲ။
သည္ေနရာမွာ “(သည္ဟုယူဆရ)”ဆိုတာကို လက္သည္းကြင္းနဲ႔ ထည့္ထားပါတယ္။ မေအ့ဆီမွာ ဖိုမ်ိဳးေစ့ကို အမွန္တကယ္ ခ်ေပးခဲ့သူလည္း ျဖစ္ႏိုင္သလို သူ႔မ်ိဳးေစ့ပါလို႔ အေမက သိစိတ္နဲ႔ျဖစ္ေစ၊ မသိစိတ္နဲ႔ျဖစ္ေစ “အတတ္စြဲသူ”လည္း ျဖစ္ႏိုင္လို႔ အစြန္းမေရာက္ေအာင္ သည္စာသားကို ထည့္ထားလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲေတာ့ကာ ဖေအဆိုတဲ့အထဲမွာ မိခင္ရဲ႕ အလိုမတူဘဲ မိခင္ရဲ႕ကာမကို အဓမၼရယူခဲ့သူ မည္သူမဆိုလည္း ပါဝင္ေနႏိုင္တာ အမွန္ပါပဲ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဲဒီ့လူဟာ “ဖခင္”ပါပဲ။
သည္ကေန ဆက္စဥ္းစားလိုက္မယ္ဆိုရင္ “ဖခင္”ဆိုတာဟာ ေမြးဖြားလာသူ ရင္ေသြးရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈမဟုတ္ဘဲ သဘာဝက ေပးအပ္လိုက္တဲ့ မလႊဲမေရွာင္သာ ေတာ္စပ္သူဆိုတဲ့ အခ်က္က ထင္ရွားေနပါလိမ့္မယ္။ တနည္းေျပာရင္ ဖခင္ေကာင္း ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္၊ မျဖစ္ခ်င္လည္း မျဖစ္ဘူူး၊ ဖခင္တာဝန္ေက်ခ်င္လည္း ေက်မယ္၊ မေက်ခ်င္လည္း မေက်ဘူး၊ ေတာ္ခ်င္လည္း ေတာ္မယ္၊ ညံ့ခ်င္လည္း ညံ့မယ္၊ အတူေနခ်င္လည္း ေနမယ္၊ မေနခ်င္လည္း မေနဘူး၊ ကိုယ့္အေမနဲ႔ တည့္ခ်င္လည္း တည့္မယ္၊ မတည့္ခ်င္လည္း မတည့္ဘူး။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေနေန သူဟာ ကိုယ့္အေဖဆိုတာေတာ့ ျပ႒ာန္းၿပီးသားပါ။
ဒုတိယအခ်က္ – ဖေအဆိိုတာ ဘာ သက္ရိွသတၱဝါအမ်ိဳးအစားလဲ
ေသခ်ာတာကေတာ့ ဖေအဟာ ေခြး၊ ဝက္၊ ႏြား မဟုတ္ပါဘူး။ “လူ”စင္စစ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ဘာ့ေၾကာင့္ ဒုတိယအခ်က္မွာ ထားရတာလဲဆိုေတာ့ ဘယ္ဖေအမွ “ဘုရား၊ ရဟႏၲာ၊ သူေတာ္စင္” မဟုတ္ဘဲ သာမန္ “ပုထုဇဥ္ လူသားစစ္စစ္”သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္ႏိႈးေဆာ္ခ်င္လို႔ပါပဲ။
တနည္းေျပာရင္ေတာ့ ဘယ္ဖေအမွ စင္းလံုးမေခ်ာႏိုင္ပါဘူး။ ႐ုပ္ေခ်ာခ်င္မွ ေခ်ာမယ္၊ ဗလေတာင့္ခ်င္မွ ေတာင့္မယ္၊ အရပ္ျမင့္ခ်င္မွ ျမင့္မယ္၊ အသားလတ္ခ်င္မွ လတ္မယ္၊ စိတ္ထား ျဖဴခ်င္မွွ ျဖဴမယ္၊ သိမ္ေမြ႕ခ်င္မွ သိမ္ေမြ႕မယ္၊ ႏႈတ္ခ်ိဳခ်င္မွ ခ်ိဳမယ္။ ဒါ အားလံုး သိၿပီးသားေပမယ့္ သတိလစ္လစ္ေနတတ္တာမ်ိဳးေတြမို႔ ျပန္အစထုတ္ရတာပါ။
မေအ့မွာ အနာအဆာေတြ ရိွသလို ဖေအ့မွာလည္း ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ အားနည္းခ်က္ေတြ ရိွေနမွာ ဘယ္လိုမွ မလြဲပါဘူး။ အဲဒါကို လူတိုင္း သားသမီးတိုင္း လက္ခံႏိုင္ၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။
တတိယအခ်က္ – ကိုယ့္ေပတံ ဘယ္က ရလာတာလဲ
လူတိုင္းဟာ ေမြးလာတုန္းက အျဖဴထည္ေလးေတြပါ။ လက္ဦးဆရာျဖစ္တဲ့ မိခင္နဲ႔ ဖခင္အပါအဝင္ ပတ္ဝန္းက်င္ရဲ႕ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေလ့က်င့္ပ်ိဳးယူမႈေၾကာင့္ ဘာသာစကားေတြ တတ္ေျမာက္လာတယ္၊ အမွား အမွန္ဆိုတဲ့ “သတ္မွတ္ခ်က္”တစံုတရာကို ခြဲျခားတတ္လာပါတယ္။ အစဥ္အလာေတြ၊ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းေတြ၊ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈေတြက ကိုယ့္ကို ပံုေဖာ္ယူတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚမွာ အမ်ားႀကီး လႊမ္းမိုးထားပါတယ္။
အလြယ္ဆံုး ဥပမာ ေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဖေအ၊ မေအကိုျဖစ္ေစ၊ ကိုယ့္ထက္အႀကီးကိုျဖစ္ေစ “နင္”နဲ႔ “ငါ”နဲ႔ ေျပာျခင္းဟာ ဗမာလူမ်ိဳး အတြက္ မွားပါတယ္။ မေျပာအပ္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေပါက္ေဖာ္ေတြ၊ အေနာက္တိုင္းသားေတြအတြက္က်ေတာ့ ဘာမွကို ျပႆနာ မရိွပါဘူး။ အႀကီးကိုလည္း ယူ၊ အငယ္ကိုလည္း ယူ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္လည္း အိုင္ေနတာပဲ။ အဲဒီ့အတြက္ ဘယ္သူမွွားတယ္လို႔ ေျပာလို႔ မရပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အမွား အမွန္ဆိုတဲ့ “သတ္မွတ္ခ်က္”တစံုတရာလိ႔ု ေရးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ့္ အမွွား၊ အမွန္၊ ပရမတ္သေဘာမဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္အယူနဲ႔ကိုယ္ အမွန္မွတ္ေနၾကတဲ့ ပညတ္သေဘာကို ျမင္ေစခ်င္လို႔ပါ။
အလားတူပဲ၊ တလင္တမယား စနစ္ကို အားေပးတဲ့ ဘာသာတရားနဲ႔ လူ႔ေဘာင္ရိွသလို အိမ္ေထာင္ေရးမွာ ဘာအကန္႔အသတ္မွ မရိွတဲ့ ဘာသာတရားနဲ႔ လူ႔ေဘာင္လည္း ရိွပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာမွာ တလင္တမယားစနစ္ကို အားေပးတယ္ဆိုတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ မေတြ႕ဖူးသလို ဗမာ့ဓမၼသတ္မွာ “မယားခိုးမႈ”နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရးထားတာဆို ရွင္းပါတယ္။ “သူ႔လင္ႏွင့္ၾကံဳ၊ တံခါးခံု၊ လြတ္႐ံု ေက်ာ္၍ ေျပး”လို႔ သတ္မွတ္ထားတာပါ။ ဆိုလိုတာက သူတပါး မယားနဲ႔ က်ဴးလြန္လို႔ လင္ေရာက္လာတဲ့အခါ အိမ္ေရွ႕ တံခါး ခါးပန္းကို ေက်ာ္ေအာင္ ေျပးႏိုင္တာနဲ႔ အေရးယူလို႔ မရေတာ့ပါဘူးတဲ့ဗ်ား။ အဲဒါ ဓမၼသတ္ထဲမွာ ပါတာပါ။
အခု ဗမာျပည္မွာ သံုးေနတဲ့ “မယားခိုးမႈ”ပါဝင္ေသာ ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒ (ရာဇသတ္ႀကီး)ဟာ တလင္တမယားစနစ္ကို ဘာသာေရး အရ အထူးအားေပးတဲ့ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ နယ္ခ်ဲ႕ ၿဗိတိသွ်ေတြ ေရးဆြဲခဲ့တာကို ႏွစ္ေပါင္း တရာေက်ာ္လာတဲ့တိုင္ မျပင္ႏိုင္ၾကေသးလို႔ အတည္ျဖစ္ေနတာပါ။ တကယ္က ဗမာ့ဓမၼသတ္နဲ႔ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီး ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။
အဲဒါေတြက သမိုင္းနဲ႔ ခ်ီေနလို႔ ေဝးတယ္ဆိုရင္ေတာင္ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ အရြယ္ေရာက္သူအခ်င္းခ်င္းၾကား အိမ္ေထာင္ေရး ေဖာက္ျပန္မႈနဲ႔ တျခားလိင္ပိုင္ဆိုင္ရာ ျပဳက်င့္မႈမ်ားကို ရာဇဝတ္ေၾကာင္းအရ အေရးယူတာေတြကို ပယ္ဖ်က္ေနၾကပါၿပီ။ ကိုယ္ေရး ကိုယ္တာ ကိစၥေတြကို ျပစ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္စရာ မလိုဘူးလို႔ သေဘာေပါက္လာၾကလို႔ပါပဲ။ အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ မူးယစ္ေဆး စတာေတြဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ မေကာင္းဘူး၊ ဒါေပမယ့္ အရြယ္ေရာက္သူ တဦးအေနနဲ႔ သူ႔သေဘာနဲ႔သူ ေသာက္သံုးတာဟာ ျပစ္မႈအျဖစ္ မသတ္မွတ္သင့္ဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆပါ။
အဲေတာ့ ဆင္ျခင္တံုတရားရိွွတဲ့ လူတိုင္းအေနနဲ႔ ကိုယ့္လက္ထဲမွာ အေသဆုပ္ကိုင္ထားတဲ့ ေပတံကို ျပန္ဆန္းစစ္ဖို႔ လိုမယ္ ထင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ေပတံက မွန္ရဲ႕လား။ ကိုယ့္စံနဲ႔ ကိုယ္ ဟုတ္သလို ရိွေပမယ့္၊ ဟုတ္ခ်င္မွလည္း ဟုတ္ႏိုင္တယ္လို႔ ျမင္လာမယ္ဆိုရင္ အျမင္ေတြ ပိုပြင့္လာႏိုင္ပါတယ္။
မူလ ေမးခြန္းနဲ႔ ျပန္ဆက္စပ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဖေအ မယားငယ္ယူတာ မွားတယ္၊ မွန္တယ္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့ ကိုယ့္ေပတံကေရာ ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာအထိ မွန္တယ္လို႔ အာမခံႏိုင္တဲ့ ေပတံအမ်ိဳးအစားလဲ။ ဆင္ျခင္ၾကည့္သင့္ၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။
တျခား ဆင္ျခင္စရာေတြ
ဖေအက မယားငယ္ ယူတာေတာ့ မွန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္အပါအဝင္ တျခားသားသမီီးေတြအေပၚနဲ႔ အေမ့အေပၚမွာ အေဖ့ရဲ႕ သေဘာထားက ဘယ္လို ရိွသလဲ။ အေမနဲ႔ အဆင္မေျပေပမယ့္ အေဖက ကိုယ္တို႔ေတြအေပၚ ဘယ္လို သေဘာထားသလဲ။ ဖခင္တေယာက္အေနနဲ႔ ခ်စ္ခင္ယုယမႈ၊ ေကၽြးေမြးျပဳစုမႈ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို သူစြမ္းႏိုင္သေလာက္ ျဖည့္ဆည္းမႈေတြကေရာ ဘယ္လို ရိွသလဲ။
မေအနဲ႔က အဆင္မေျပဘူး၊ မယားငယ္နဲ႔က အဆင္ေျပေနတယ္။ မေအနဲ႔ မယားငယ္ကိစၥ စကားမ်ားတိုင္း ကိုယ္ေတြကိုပဲ မဲရန္ရွာတတ္၊ ေမာင္းမဲတတ္၊ ႏွိပ္စက္တတ္တဲ့ အေဖမ်ိဳးဆိုရင္ မုန္းပလိုက္စမ္းပါ။ နာက်ည္းလိုက္စမ္းပါလို႔ အားေပးရင္ မွန္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါမွွမဟုတ္လည္း မယားငယ္ေနာက္ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ လိုက္သြားၿပီး မယားငယ္နဲ႔ ေပါက္ဖြားတဲ့ သားသမီးေတြကိုသာ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ ဖေအမ်ိဳးဆိုရင္လည္း မုန္းလို႔၊ နာက်ည္းလို႔ မမွားႏိုင္ဘူး ထင္ပါတယ္။ ကိုယ့္အေမကို အလိုမတူဘဲ အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့ရာက ကိုယ့္ကို သေႏၶတည္ေစခဲ့တဲ့ မုဒိမ္းေကာင္ လူရမ္းကားက ဇီဝေဗဒသေဘာအရသာ ကိုယ့္ဖေအ လာျဖစ္ေနတာမ်ိဳးနဲ႔ မနီး႐ိုးစြဲမို႔ နာက်ည္းခြင့္ ရိွတယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။
အရပ္ပ်က္ျဖစ္ေနေန မေအဟာ မေအပဲ
မေအလုပ္သူဟာ အက်င့္စာရိတၱပ်က္ျပားေနပါေစ၊ ကိုယ့္ဆီမွာ အေမ့ေက်းဇူးေတြ ရိွေနတာမို႔ မေအဟာ မေအပါပဲဆိုတဲ့ အယူအဆ တခု ရိွပါတယ္။
အဲဒါနဲ႔ ဖေအနဲ႔ကိုေတာ့ မခ်ိန္ထိုးသင့္ဘူးလို႔ ယူဆမိတယ္ခင္ဗ်။ ဆိုလိုတာက ဘာႀကီးပဲ ျဖစ္ေနေန၊ ဖေအဟာ ဖေအပဲလို႔ေတာ့ ညီီမွ်ျခင္း ခ်လို႔ သင့္မယ္ မထင္ပါဘူး။
အဲဒါက ဇီဝေဗဒသေဘာအရပါပဲ။ လူသားတေယာက္ျဖစ္လာေရးမွာ ဖိုမ်ိဳးေစ့ခ်သူ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေယာက္်ားေတြဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ ေသြးသားဆႏၵကို မထိန္းႏိုင္လို႔ က်ဴးလြန္ၾကတာပါ။ အဲဒီ့ကမွ သေႏၶသားရယ္လို႔ ျဖစ္လာတဲ့အခါ အဲဒီ့ေယာက္်ားဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ဘာကိုမွ စိုက္ထုတ္ရင္းႏွီးရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ မေအမွာသာ သူ႔ရဲ႕ ဝမ္းၾကာတိုက္ကို ၉ လတာေပးအပ္ထာရသလို မအီမသာ ေဝဒနာေပါင္းစံုကို ကိုးလလံုး ခံစားရသလို ေမြးဖြားခ်ိန္မွာ မခ်ိမဆံ့နာက်င္ျခင္းမ်ားအထိ စိုက္ထုတ္ ရင္းႏွီးထားခဲ့လို႔သာ ကိုယ္ဆိုတဲ့ လူသားေလး ျဖစ္လာရျခင္းပါပဲ။ အဲဒီ့ ဒုကၡကို ဖေအေတြဟာ သညာသိနဲ႔သာ နားလည္ႏိုင္ၿပီး တကယ့္တကယ္ ကိုယ္ခ်င္းစာေပးႏိုင္ဖို႔ အလြန္ခက္ခဲလွပါတယ္။ သည္အတြက္ ကိုယ္လူျဖစ္လာေရးမွွာ မေအ့ေက်းဇူးက ျမင့္မိုရ္ေတာင္ဆိုရင္ ဖေအ့ ေက်းဇူးက ဆီးေစ့ေလာက္သာ ရိွပါတယ္။
ကိုယ္ေမြးဖြားၿပီး ေနာက္ပိုင္း ကိုယ့္ကို လူတန္းေစ့ ေနႏိုင္စားႏိုင္၊ လူလားေျမာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ ဖေအ့ရဲ႕ ပံ့ပိုးမႈေတြ ရိွခဲ့ရင္ေတာ့ အဲဒီ့ ေက်းဇူးကို သတိထားရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။
နိဂံုး
ကၽြန္ေတာ္အပါအဝင္ လူသားအားလံုးလို႔ မဆိုႏိုင္သည့္တိုင္ အမ်ားစုဟာ ငယ္ဘဝရဲ႕ ႐ိုက္ခတ္မႈေတြ၊ ခံစားခ်က္ေဝဒနာေတြ တနင့္တပိုးကို ရင္ဘတ္ႀကီးတလံုးနဲ႔ ထမ္းပိုးရင္း ဘဝခရီးကို ေလွ်ာက္လွမ္းေနၾကသူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေမးလွာတဲ့ ကေလးမေလးနဲ႔ တထပ္တည္း တူခ်င္မွ တူမွာျဖစ္ေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားလံုးမွာလည္း မုန္းတီးမႈ၊ စက္ဆုပ္မႈ၊ နာက်ည္းမႈ ခံစားခ်က္ အသကနဲ႔ ရိွေနၾကပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ သားတေယာက္အျဖစ္လည္း ခံစားခဲ့ရဖူးသလို ဖေအတေယာက္ေနရာမွာလည္း ေနေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ နား တိုင္လာခဲ့ပါၿပီ။ သည္အတြက္ ေဝဒနာစံုနဲ႔လည္း ရင္ဆိုင္ခဲ့ဖူးၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ သည္အခါမွာ ေသခ်ာတာ တခုကေတာ့ အဲဒီ့ ေဝဒနာေတြကို လႊတ္ခ်ႏိုင္တာနဲ႔အမွ် ေနရတာ ပိုလို႔ ေပါ့ပါးလာတာပါပဲ။ မလႊတ္ခ်ႏိုင္ေသးသမွ်၊ ကိုယ္က ထမ္းပိုးထားသမွ် ေလးလံ ဖိစီးေနမွာလည္း မလြဲပါဘူး။
အဲသလို လႊတ္ခ်ႏိုင္၊ လႊတ္ခ်တတ္ဖို႔အတြက္ ပထမဆံုး လႊတ္ခ်သင့္တဲ့အရာကေတာ့ ကိုယ့္လက္ထဲမွာ ဆုပ္ထားမိတဲ့ ေပတံမ်ား ျဖစ္ေလမလားဆိုတာကို ေလးေလးနက္နက္ ေတြးေနမိရပါတယ္။
အားလံုးေတြးဆ ဆင္ျခင္ၾကည့္ႏိုင္ၾကပါေစ
အတၱေက်ာ္
(ရန္ကုန္ – ၂၁၁၁၁၇)
