စကားလံုးေတြက အမာရြတ္ထင္ေစတယ္
ေကာလာဟလေတြက ပ်က္စီးေစတယ္
အမနာပဝိုင္းေျပာ အႏိုင္က်င့္တာေတြက ေသေစပါတယ္
🧱🧱🧱🧱🧱🧱🧱🧱🧱🧱🧱🧱
သူမ်ားပါးစပ္ထဲမွာ အသက္ေပးခဲ့ဖူးသူတဦးရဲ႕ ဇာတ္လမ္း
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ အခုပံုမွာ ပါတဲ့ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလးဟာ Cyberbullying လို႔ေခၚတဲ့ အင္ထနက္ လူမႈမီဒီယာက တဆင့္ မတရားသျဖင့္ အႏိုင္က်င့္တဲ့ ဒဏ္ကို မခံႏိုင္ေတာ့တဲ့ အဆံုးမွာ သူ႔ကိုယ္သူ အဆံုးစီရင္သြားခဲ့ဖူးပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာေတြမွာ အုတ္ေအာ္ေသာင္းသဲျဖစ္ခဲ့ၿပီး ကေနေဒါ အစိုးရကလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကေလးမေလးက မလိမ္မိုး မလိမၼာနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ သူ႔ရင္သားကို လွစ္ျပခဲ့မိဖူးတယ္။ အဲဒီ့ဓာတ္ပံု ရိွပါတယ္။
ကေလးမေလးကို တကိုယ္လံုး ခၽြတ္ျပခိုင္းသူတေယာက္ ေပၚလာတယ္။ မျပရင္ သူ႔ရင္သားပံုကို လူမႈမီဒီယာမွာ ျဖန္႔မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့တယ္။ မျပေတာ့ တကယ္ ျဖန္႔ထည့္လိုက္တယ္။ ကေလးမေလးရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ အတန္းေဖာ္ေတြကို tag လုပ္တယ္။
ထံုးစံအတိုင္း ကေလးမေလးကို ဝိုင္းတြယ္ၾကၿပီေပါ့။ ၾကဥ္လည္း ၾကဥ္ၾကတယ္။ ကေလးမေလး တေက်ာင္းၿပီး တေက်ာင္း ေျပာင္းတယ္။ ခဏပဲ။ ေနာက္ေက်ာင္းေတြမွာလည္း ဆက္ခံရတယ္။
ဘူးေလးရာ ဖ႐ံုဆင့္
သည္ၾကားထဲ ကေလးမေလးကို ခ်စ္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္တဲ့ ေကာင္ေလးတေကာင္ ေပၚလာတယ္။ ကေလးမေလးက ယံုလိုက္မိတယ္။ ဟိုေကာင္က ေက်ာရ႐ံု ၾကံတာ။ ဟိုေကာင္ေလးရဲ႕ ေကာင္မေလးက ကေလးမေလးကို ကေလးမေလးရဲ႕ ေက်ာင္း လူပံုအလယ္မွာ လာျပႆနာရွာတယ္။ ဟိုေကာင္ေလးကလည္း သူလိုခ်င္တာ ရၿပီးၿပီဆိုေတာ့ သူ႔ေကာင္မေလးကို ပါးသာပိတ္ခ်လိုက္စမ္းပါလို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ ဟိုကလည္း ခ်တယ္။ ကေလးမေလး လဲက်န္ရစ္တယ္။
အျဖစ္အပ်က္က ဓာတ္ပံု ဗီွဒီယိုမွတ္တမ္းနဲ႔ ဆိုရွယ္မီဒီယာမွာ ျပန္႔ျပန္တယ္။ ကေလးမေလး စိတ္ဓာတ္ပ်က္ယြင္းလာတယ္။
ေက်ာင္းေျပာင္း၊ ၿမိဳ႕ေျပာင္း… စိတ္ပညာရွင္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးတာေတြ လုပ္ေနရင္းတန္းလန္းကေန အစြန္းခၽြတ္ေဆးေတြေသာက္ၿပီး သူ႔ကိုယ္သူ ေသေၾကာင္းၾကံတယ္။ ေဆး႐ံုေရာက္သြားတယ္။ မေအာင္ျမင္ဘူး။
လူေတြမွ ဟုတ္ပါေလစလို႔ ေတြးခ်င္စရာ လူအစစ္ေတြ
သည္မွာတင္ အႏိုင္က်င့္ခ်င္သူေတြအတြက္ အကြက္ေပၚတယ္။ နင္ ေသသြားသင့္တာ၊ နင္ေသာက္တဲ့ အစြန္းခၽြတ္ေဆးက ေပ်ာ့တယ္။ ဒါေသာက္ ဆိုတာေတြေတာင္ သူ႔ဆီမွာ လာေရးၾကတယ္။
အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ကေလးမေလးက စာတရြက္စီနဲ႔ ေရးၿပီး YouTube မွာ တင္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ့ ဗီွဒီယိုတင္ၿပီး တလအၾကာမွာ ကေလးမေလး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အဆံုးစီရင္သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။
အေရးယူတဲ့အပိုင္း
ကေနဒါအစိုးရနဲ႔အတူ ဒတ္(ခ်္) အစိုးရကလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့အခါ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံက အသက္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ ဒတ္(ခ်္)ႏိုင္ငံသားနဲ႔ တူရကီ ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ ၂ မ်ိဳးကိုင္ေဆာင္သူကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သူက ကေလးမေလးအပါအဝင္ ကမၻာအရပ္ရပ္က ကေလးမေလးေတြရဲ႕ ကြႏ္ပ်ဴတာေတြထဲကို ေဖာက္ဝင္ၿပီး ဒုကၡလည္ေပးေနတဲ့သူပါ။ ဒတ္(ခ်္)တရား႐ံုးက ကေလးမေလးအေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈအတြက္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္နဲ႔ ၈ လ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
ကေလးမေလး သူ႔ကိုယ္သူ အဆံုး မစီရင္မီ သူ႔ဇာတ္လမ္းကို စာေတြနဲ႔ ေရးၿပီး ျပသြားတဲ့ ဗွီဒီယုိကို သည္မွာ ၾကည့္ႏိုင္ၾကပါလိမ့္မယ္။
https://www.youtube.com/watch?v=FS95zvN5MiI
(Google မွာ Amanda Todd ဆိုတဲ့ ကေလးမေလး နာမည္႐ိုက္ထည့္ၿပီး ရွာလိုက္ရင္ က်ေနာ္ေျပာတာထက္ အမ်ားႀကီး ပိုျပည့္ျပည့္စံုစံု သိရႏိုင္ပါေသးတယ္။)
လူေတြ ဘာလို႔ အဲသလို လုပ္
အင္ထနက္ ဆိုရွယ္ မီဒီယာမွာ လူတခ်ိဳ႕ဟာ အဲလို ဘာေၾကာင့္ လုပ္ေနတာလဲ။
(၁) သာယာေနၾကတာပါ။ သူတို႔ တခုခု ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ေရးလိုက္လို႔၊ တင္လိုက္လို႔ လူေတြက သူတို႔ကို တံု႔ျပန္ၾကတာကို သာယာေနၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ like ေတြ အမ်ားႀကီးရတာလည္း သာယာသလို အဆဲလွိမ့္ ခံရတာကိုလည္း သာယာေနတတ္ၾကပါတယ္။ လူအမ်ား အာ႐ံုစိုက္ခံခ်င္တဲ့ ေရာဂါဆန္းတမ်ိဳးေပါ့။
(အဲဒီ့ ေရာဂါကို ျမင္လာတဲ့အတြက္ က်ေနာ္ Facebook သိပ္မသံုးေတာ့တာပါ။ က်ေနာ့္မွာလည္း အဲဒီ့ ေရာဂါ ရိွေနသလားလို႔ သံသယ ဝင္လာလို႔ပါပဲ။ ဘာလုပ္မလဲဗ်ာ။ အိုႀကီးအိုမက်ေတာ့မွ အက်ိဳး မရိွတာေတြနဲ႔ အခ်ိန္ကုန္ မခံခ်င္ေတာ့ပါဘူးေပါ့။ ဒါေတာင္ ခုတေလာ ျပန္ေရးျဖစ္ေနေသးတယ္။ အမ်ားအတြက္ အက်ိဳးရိွမယ္ဆိုတဲ့ “ဆင္ေျခ ဆင္လက္ ဆင့္နားရြက္ႀကီး ဧရာမ”နဲ႔ေပါ့ဗ်ာ။ တကယ္က က်ေနာ့္အတၱကို က်ေနာ္ ေျပာင္လက္ေအာင္ ပြတ္တိုက္ေနတာသက္သက္ပါပဲ။ က်ေနာ္ ေသေအာင္ ေရးေနလည္း ျမစ္ေရစီးကို က်ေနာ့္လက္ဝါးနဲ႔ကာလို႔ ရမွာမွ မဟုတ္တာေလ။ ေနာ္…)
(၂) အင္ထနက္ေပၚမွာ ေျပာလိုက္ဆိုလိုက္တဲ့အတြက္ ဘာမွ ခံရမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ လူေတြက သိထားၾကပါတယ္။ အဲလို ေရးလိုက္သားလိုက္လို႔ သူတို႔အတြက္ ဘာဆိုးက်ိဳးမွ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးေပါ့။ အေကာင့္ပုန္း၊ အေကာင့္တုေတြနဲ႔ဆို သာေတာင္ မျဖစ္ႏိုင္ေသးေပါ့။
အလုပ္ရွင္ရဲ႕ အေရးယူမႈ
ဟိုကေလးမေလး ေသသြားၿပီးတဲ့ေနာက္ေတာင္ သူ႔ကို ႏွိပ္ကြပ္တဲ့ အေရးအသားေတြက ေပၚထြက္ေနခဲ့ပါေသးတယ္။
ကေနဒါႏိုင္ငံကလူတေယာက္ကေတာ့ “ေခြးမ… နင္ ေသသင့္တာ ၾကာၿပီ”လို႔ ေရးတာကို သူ႔အလုပ္ရွင္က သိသြားတဲ့အတြက္ အလုပ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဆိုရွယ္မီဒီယာရဲ႕ အားထုတ္မႈ
အင္ထနက္ဆိုရွယ္မီဒီယာက ဝိုင္းအႏိုင္က်င့္တာဟာ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ျဖစ္ေနတာပါ။ အထက္က ကေလးမေလးရဲ႕ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ အခုေတာ့ ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အဲဒါကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္တဲ့ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းလာခဲ့ၾကၿပီ ျဖစ္သလို Instagram တို႔၊ Twitter တို႔မွာလည္း Comment ကို ကိုယ္သေဘာတူမွ အတည္ျပဳႏိုင္ေအာင္ ဖန္တီးလာၾကပါၿပီ။ FB ကေတာ့ ခုထိ မလုပ္ေသးပါဘူး။ ဘာလို႔လဲေတာ့ မသိဘူး။
ဘာလုပ္ၾကမလဲ
🔹 “ကေလးေတြ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ကို အဲလို အႏိုင္က်င့္တာခံေနရၿပီဆိုတာနဲ႔ လူႀကီးမိဘေတြကို ေျပာျပသင့္ပါတယ္။ ဒါမွသူတို႔က တခုခု လုပ္ေပးႏိုင္မွာပါ”
🔹 “ေျပာလာရင္လည္း ကေလးေတြကို လူႀကီးမိဘေတြက မဆူပါနဲ႔။ အျပစ္မတင္ၾကပါနဲ႔။ နားေထာင္ေပးပါ။ ကေလးေတြ ငယ္ကတည္းက ဘာမဆို မိဘကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ကေလးေတြ ဘာျဖစ္ေနမွန္း မျပတ္သိေနႏိုင္မွာပါ”
🔹 “ေျပာစရာ လူႀကီးမိဘ မရိွရင္ က်ေနာ့္ကို ေျပာႏိုင္ၾကပါလိမ့္မယ္။ က်ေနာ့္ သည္ account ကို message လွမ္းပို႔ႏိုင္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ တတ္အားသေရြ႕ ကူညီေပးပါ့မယ္”
ခံေနရသူေတြကို ေျပာျပဖို႔
🔹 “အရင္းစစ္လိုက္ရင္ေတာ့ ကိုယ္ဘယ္သူလဲ၊ ကိုယ္ဘာလုပ္လဲဆိုတာက ကိုယ့္အေပၚမွာသာ တည္ပါတယ္။ တျခားလူေတြအေပၚမွာ မတည္ပါဘူး။”
🔹 “လူတိုင္း အမနာပ အေျပာခံရပါတယ္။ ဘုရားေတြေတာင္ ဘယ္ဘုရားမွ အကဲ့ရဲ႕ မလြတ္ခဲ့ပါဘူး။ အဲေတာ့ ကိုယ္တေယာက္တည္း ခံေနရတယ္လို႔ ထင္ရင္ အမွားႀကီး မွားသြားပါမယ္။”
🔹 “ဒါက ကိုယ့္ဘဝရဲ႕ မဆိုစေလာက္ ကာလေလးပါ။ ေျပာတဲ့သူေတြ ေမာရင္ ရပ္သြားမွာပါ။ ကိုယ့္မွာ အသက္ရွင္ရပ္တည္ၿပီး လုပ္စရာေတြ တပံုႀကီး ရိွပါတယ္”
🔹 “ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသတာ အေျဖမဟုတ္ပါဘူး။ ဆက္ေနလည္း မထူးဘူးလို႔ ခံစားေနရမွာကို စာနာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္းမွာ ဆက္ေနေနရင္ တခုခု ထူးလာမွာကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္”
🔹 “သူမ်ား ပါးစပ္လႈပ္တိုင္းသာ ကိုယ္က လိုက္လႈပ္ေနမယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ဘဝဟာ သူမ်ားပါးစပ္ထဲမွာ နစ္မြမ္းသြားလိမ့္မယ္။ (ပ်ဥ္းမနား မဟာၿမိဳင္ေတာရ ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိက)”
ကိုယ္ေတြ႕ – က်ေနာ့္ကို အျပာစာအုပ္ေတြ ေရးတဲ့သူလို႔ က်ေနာ့္အဲဒီ့စာအုပ္ေတြ ေရာင္းၿပီး အျမတ္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ ဆိုင္ရွင္ တေယာက္အပါအဝင္ လူတခ်ိဳ႕က အမနာပ ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ ရယ္ပဲ ေနပါတယ္။ က်ေနာ္ ဘာေရးတယ္၊ မေရးဘူးဆိုတာ က်ေနာ့္ကိုယ္ က်ေနာ္ အသိဆံုးကိုး။
သူတို႔ ဉာဏ္မရိွတာကို သူတို႔ဘာသာ ျပေနတာ ခမ်ာမ်ား မသိရွာၾကဘူး။ သူတို႔ေျပာတဲ့ က်ေနာ့္စာအုပ္ေတြက စစ္အစိုးရ လက္ထက္ စာေပစိစစ္ေရးရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ထုတ္ခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေတြ။ အျပာစာအုပ္ ထုတ္ခြင့္ရဖို႔ ေဝးစြ၊ အဆဲစကားလံုး တလံုးပါရင္ေတာင္ ျဖဳတ္ေပးခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနဆိုတာ သူတို႔ ေမ့ေနရွာၾကတယ္။ ရယ္တာေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ့္ကို ဖာေခါင္း ေျပာေျပာ၊ တဏွာ႐ူးေျပာေျပာ၊ ဂ်ီပုန္း ေျပာေျပာ၊ ေျပာခ်င္တာေျပာ၊ က်ေနာ္ဘာေကာင္ဆိုတာ က်ေနာ့္အေပၚမွာသာ တည္ပါတယ္။ (အမွန္က က်ေနာ္ တဏွာ႐ူးပါဗ်ာ။ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ မိန္းမ၊ ဘိန္း၊ ေဆးေျခာက္ ႀကိဳက္တာကိုးခင္ဗ်။ စိတ္ၾကြေဆး၊ ေဆးျပားမူ လံုးဝ မႀကိဳက္ေခ်။ ဤကား စကားညႇပ္။ 😂😂😂)
အားလံုးေတြးဆ ဆင္ျခင္ၾကည့္ႏိုင္ၾကပါေစ
အတၱေက်ာ္
၂၅၀၆၁၉
”အမွန္က က် ေနာ္ တဏွာ႐ူးပါဗ်ာ။ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ မိန္းမ၊ ဘိန္း၊ ေဆးေျခာက္ ႀကိဳက္တာကိုးခင္ဗ်။ ” အဲဒါမ်ိဳးကိုယ့္ေပါင္ကိုကိုယ္လွန္ေထာင္း၀ံ့တဲ့သတၱိရွိတဲ့လူမို႔ လည္းကိုႀကီးေက်ာ္ကိုမ ေလးစားပဲကို မ ေနႏိုင္တာ။